TITUS
Mahabharata
Part No. 16
Previous part

Chapter: 16 
Adhyāya 16


Verse: 1  {Sūta uvāca}
Halfverse: a    tato 'bʰraśikʰarākārair   giriśr̥ṅgair alaṃkr̥tam
   tato_abʰra-śikʰara_ākārair   giri-śr̥ṅgair alaṃkr̥tam /
Halfverse: c    mandaraṃ parvata varaṃ   latā jālasamāvr̥tam
   mandaraṃ parvata varaṃ   latā jāla-samāvr̥tam /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    nānāvihagasaṃgʰuṣṭaṃ   nānā daṃṣṭri samākulam
   nānā-vihaga-saṃgʰuṣṭaṃ   nānā daṃṣṭri samākulam /
Halfverse: c    kiṃnarair apsarobʰiś ca   devair api ca sevitam
   kiṃnarair apsarobʰiś ca   devair api ca sevitam /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    ekādaśa sahasrāṇi   yojanānāṃ samuccʰritam
   ekādaśa sahasrāṇi   yojanānāṃ samuccʰritam /
Halfverse: c    adʰo bʰūmeḥ sahasreṣu   tāvatsv eva pratiṣṭʰitam
   adʰo bʰūmeḥ sahasreṣu   tāvatsv eva pratiṣṭʰitam /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    tam uddʰartuṃ na śaktā vai   sarve devagaṇās tadā
   tam uddʰartuṃ na śaktā vai   sarve deva-gaṇās tadā /
Halfverse: c    viṣṇum āsīnam abʰyetya   brahmāṇaṃ cedam abruvan
   viṣṇum āsīnam abʰyetya   brahmāṇaṃ ca_idam abruvan /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    bʰavantāv atra kurutāṃ   buddʰiṃ naiḥśreyasīṃ parām
   bʰavantāv atra kurutāṃ   buddʰiṃ naiḥśreyasīṃ parām /
Halfverse: c    mandaroddʰaraṇe yatnaḥ   kriyatāṃ ca hitāya naḥ
   mandara_uddʰaraṇe yatnaḥ   kriyatāṃ ca hitāya naḥ /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    tatʰeti cābravīd viṣṇur   brahmaṇā saha bʰārgava
   tatʰā_iti ca_abravīd viṣṇur   brahmaṇā saha bʰārgava /
Halfverse: c    tato 'nantaḥ samuttʰāya   brahmaṇā paricoditaḥ
   tato_anantaḥ samuttʰāya   brahmaṇā paricoditaḥ /
Halfverse: e    nārāyaṇena cāpy uktas   tasmin karmaṇi vīryavān
   nārāyaṇena ca_apy uktas   tasmin karmaṇi vīryavān /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    atʰa parvatarājānaṃ   tam ananto mahābalaḥ
   atʰa parvata-rājānaṃ   tam ananto mahā-balaḥ /
Halfverse: c    ujjahāra balād brahman   savanaṃ savanaukasam
   ujjahāra balād brahman   savanaṃ savana_okasam /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    tatas tena surāḥ sārdʰaṃ   samudram upatastʰire
   tatas tena surāḥ sārdʰaṃ   samudram upatastʰire /
Halfverse: c    tam ūcur amr̥tārtʰāya   nirmatʰiṣyāmahe jalam
   tam ūcur amr̥ta_artʰāya   nirmatʰiṣyāmahe jalam /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    apāṃ patir atʰovāca   mamāpy aṃśo bʰavet tataḥ
   apāṃ patir atʰa_uvāca   mama_apy aṃśo bʰavet tataḥ /
Halfverse: c    soḍʰāsmi vipulaṃ mardaṃ   mandarabʰramaṇād iti
   soḍʰā_asmi vipulaṃ mardaṃ   mandara-bʰramaṇād iti /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    ūcuś ca kūrmarājānam   akūpāraṃ surāsurāḥ
   ūcuś ca kūrma-rājānam   akūpāraṃ sura_asurāḥ /
Halfverse: c    girer adʰiṣṭʰānam asya   bʰavān bʰavitum arhati
   girer adʰiṣṭʰānam asya   bʰavān bʰavitum arhati /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    kūrmeṇa tu tatʰety uktvā   pr̥ṣṭʰam asya samarpitam
   kūrmeṇa tu tatʰā_ity uktvā   pr̥ṣṭʰam asya samarpitam /
Halfverse: c    tasya śailasya cāgraṃ vai   yantreṇendro 'bʰyapīḍayat
   tasya śailasya ca_agraṃ vai   yantreṇa_indro_abʰyapīḍayat /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    mantʰānaṃ mandaraṃ kr̥tvā   tatʰā netraṃ ca vāsukim
   mantʰānaṃ mandaraṃ kr̥tvā   tatʰā netraṃ ca vāsukim /
Halfverse: c    devā matʰitum ārabdʰāḥ   samudraṃ nidʰim ambʰasām
   devā matʰitum ārabdʰāḥ   samudraṃ nidʰim ambʰasām /
Halfverse: e    amr̥tārtʰinas tato brahman   sahitā daityadānavāḥ
   amr̥ta_artʰinas tato brahman   sahitā daitya-dānavāḥ /12/ q

Verse: 13 
Halfverse: a    ekam antam upāśliṣṭā   nāgarājño mahāsurāḥ
   ekam antam upāśliṣṭā   nāga-rājño mahā_asurāḥ /
Halfverse: c    vibudʰāḥ sahitāḥ sarve   yataḥ puccʰaṃ tataḥ stʰitāḥ
   vibudʰāḥ sahitāḥ sarve   yataḥ puccʰaṃ tataḥ stʰitāḥ /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    ananto bʰagavān devo   yato nārāyaṇas tataḥ
   ananto bʰagavān devo   yato nārāyaṇas tataḥ /
Halfverse: c    śira udyamya nāgasya   punaḥ punar avākṣipat
   śira\ udyamya nāgasya   punaḥ punar avākṣipat /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    vāsuker atʰa nāgasya   sahasākṣipyataḥ suraiḥ
   vāsuker atʰa nāgasya   sahasā_ākṣipyataḥ suraiḥ /
Halfverse: c    sadʰūmāḥ sārciṣo vātā   niṣpetur asakr̥n mukʰāt
   sadʰūmāḥ sārciṣo vātā   niṣpetur asakr̥n mukʰāt /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    te dʰūmasaṃgʰāḥ saṃbʰūtā   megʰasaṃgʰāḥ savidyutaḥ
   te dʰūma-saṃgʰāḥ saṃbʰūtā   megʰa-saṃgʰāḥ savidyutaḥ /
Halfverse: c    abʰyavarṣan suragaṇāñ   śramasaṃtāpa karśitān
   abʰyavarṣan sura-gaṇān   śrama-saṃtāpa karśitān /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    tasmāc ca girikūṭāgrāt   pracyutāḥ puṣpavr̥ṣṭayaḥ
   tasmāc ca giri-kūṭa_agrāt   pracyutāḥ puṣpa-vr̥ṣṭayaḥ /
Halfverse: c    surāsuragaṇān mālyaiḥ   sarvataḥ samavākiran
   sura_asura-gaṇān mālyaiḥ   sarvataḥ samavākiran /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    babʰūvātra mahāgʰoṣo   mahāmegʰaravopamaḥ
   babʰūva_atra mahā-gʰoṣo   mahā-megʰa-rava_upamaḥ /
Halfverse: c    udadʰer matʰyamānasya   mandareṇa surāsuraiḥ
   udadʰer matʰyamānasya   mandareṇa sura_asuraiḥ /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    tatra nānā jalacarā   viniṣpiṣṭā mahādriṇā
   tatra nānā jala-carā   viniṣpiṣṭā mahā_adriṇā /
Halfverse: c    vilayaṃ samupājagmuḥ   śataśo lavaṇāmbʰasi
   vilayaṃ samupājagmuḥ   śataśo lavaṇa_ambʰasi /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    vāruṇāni ca bʰūtāni   vividʰāni mahīdʰaraḥ
   vāruṇāni ca bʰūtāni   vividʰāni mahī-dʰaraḥ /
Halfverse: c    pātālatalavāsīni   vilayaṃ samupānayat
   pātāla-tala-vāsīni   vilayaṃ samupānayat /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    tasmiṃś ca bʰrāmyamāṇe 'drau   saṃgʰr̥ṣyantaḥ parasparam
   tasmiṃś ca bʰrāmyamāṇe_adrau   saṃgʰr̥ṣyantaḥ parasparam /
Halfverse: c    nyapatan patagopetāḥ   parvatāgrān mahādrumāḥ
   nyapatan pataga_upetāḥ   parvata_agrān mahā-drumāḥ /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    teṣāṃ saṃgʰarṣajaś cāgnir   arcirbʰiḥ prajvalan muhuḥ
   teṣāṃ saṃgʰarṣajaś ca_agnir   arcirbʰiḥ prajvalan muhuḥ /
Halfverse: c    vidyudbʰir iva nīlābʰram   āvr̥ṇon mandaraṃ girim
   vidyudbʰir iva nīla_abʰram   āvr̥ṇon mandaraṃ girim /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    dadāha kuñjarāṃś caiva   siṃhāṃś caiva viniḥsr̥tān
   dadāha kuñjarāṃś caiva   siṃhāṃś caiva viniḥsr̥tān /
Halfverse: c    vigatāsūni sarvāṇi   sattvāni vividʰāni ca
   vigata_asūni sarvāṇi   sattvāni vividʰāni ca /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    tam agnim amara śreṣṭʰaḥ   pradahantaṃ tatas tataḥ
   tam agnim amara śreṣṭʰaḥ   pradahantaṃ tatas tataḥ /
Halfverse: c    vāriṇā megʰajenendraḥ   śamayām āsa sarvataḥ
   vāriṇā megʰajena_indraḥ   śamayām āsa sarvataḥ /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    tato nānāvidʰās tatra   susruvuḥ sāgarāmbʰasi
   tato nānā-vidʰās tatra   susruvuḥ sāgara_ambʰasi /
Halfverse: c    mahādrumāṇāṃ niryāsā   bahavaś cauṣadʰī rasāḥ
   mahā-drumāṇāṃ niryāsā   bahavaś ca_oṣadʰī rasāḥ /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    teṣām amr̥tavīryāṇāṃ   rasānāṃ payasaiva ca
   teṣām amr̥ta-vīryāṇāṃ   rasānāṃ payasā_eva ca /
Halfverse: c    amaratvaṃ surā jagmuḥ   kāñcanasya ca niḥsravāt
   amaratvaṃ surā jagmuḥ   kāñcanasya ca niḥsravāt /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    atʰa tasya samudrasya   taj jātam udakaṃ payaḥ
   atʰa tasya samudrasya   taj jātam udakaṃ payaḥ /
Halfverse: c    rasottamair vimiśraṃ ca   tataḥ kṣīrād abʰūd gʰr̥tam
   rasa_uttamair vimiśraṃ ca   tataḥ kṣīrād abʰūd gʰr̥tam /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    tato brahmāṇam āsīnaṃ   devā varadam abruvan
   tato brahmāṇam āsīnaṃ   devā varadam abruvan /
Halfverse: c    śrāntāḥ sma subʰr̥śaṃ brahman   nodbʰavaty amr̥taṃ ca tat
   śrāntāḥ sma subʰr̥śaṃ brahman   na_udbʰavaty amr̥taṃ ca tat /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    r̥te nārāyaṇaṃ devaṃ   daityā nāgottamās tatʰā
   r̥te nārāyaṇaṃ devaṃ   daityā nāga_uttamās tatʰā /
Halfverse: c    cirārabdʰam idaṃ cāpi   sāgarasyāpi mantʰanam
   cira_ārabdʰam idaṃ ca_api   sāgarasya_api mantʰanam /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    tato nārāyaṇaṃ devaṃ   brahmā vacanam abravīt
   tato nārāyaṇaṃ devaṃ   brahmā vacanam abravīt /
Halfverse: c    vidʰatsvaiṣāṃ balaṃ viṣṇo   bʰavān atra parāyaṇam
   vidʰatsva_eṣāṃ balaṃ viṣṇo   bʰavān atra parāyaṇam /30/

Verse: 31  {Viṣṇur uvāca}
Halfverse: a    balaṃ dadāmi sarveṣāṃ   karmaitad ye samāstʰitāḥ
   balaṃ dadāmi sarveṣāṃ   karma_etad ye samāstʰitāḥ /
Halfverse: c    kṣobʰyatāṃ kalaśaḥ sarvair   mandaraḥ parivartyatām
   kṣobʰyatāṃ kalaśaḥ sarvair   mandaraḥ parivartyatām /31/

Verse: 32  {Sūta uvāca}
Halfverse: a    nārāyaṇa vacaḥ śrutvā   balinas te mahodadʰeḥ
   nārāyaṇa vacaḥ śrutvā   balinas te mahā_udadʰeḥ /
Halfverse: c    tat payaḥ sahitā bʰūyaś   cakrire bʰr̥śam ākulam
   tat payaḥ sahitā bʰūyaś   cakrire bʰr̥śam ākulam /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    tataḥ śatasahasrāṃśuḥ   samāna iva sāgarāt
   tataḥ śata-sahasra_aṃśuḥ   samāna\ iva sāgarāt /
Halfverse: c    prasannabʰāḥ samutpannaḥ   somaḥ śītāṃśur ujjvalaḥ
   prasanna-bʰāḥ samutpannaḥ   somaḥ śīta_aṃśur ujjvalaḥ /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    śrīr anantaram utpannā   gʰr̥tāt pāṇḍuravāsinī
   śrīr anantaram utpannā   gʰr̥tāt pāṇḍura-vāsinī /
Halfverse: c    surā devī samutpannā   turagaḥ pāṇḍuras tatʰā
   surā devī samutpannā   turagaḥ pāṇḍuras tatʰā /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    kaustubʰaś ca maṇir divya   utpanno 'mr̥tasaṃbʰavaḥ
   kaustubʰaś ca maṇir divya utpanno_amr̥ta-saṃbʰavaḥ /
Halfverse: c    marīcivikacaḥ śrīmān   nārāyaṇa urogataḥ
   marīci-vikacaḥ śrīmān   nārāyaṇa\ uro-gataḥ /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    śrīḥ surā caiva somaś ca   turagaś ca manojavaḥ
   śrīḥ surā caiva somaś ca   turagaś ca mano-javaḥ /
Halfverse: c    yato devās tato jagmur   ādityapatʰam āśritāḥ
   yato devās tato jagmur   āditya-patʰam āśritāḥ /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    dʰanvantaris tato devo   vapuṣmān udatiṣṭʰata
   dʰanvantaris tato devo   vapuṣmān udatiṣṭʰata /
Halfverse: c    śvetaṃ kamaṇḍaluṃ bibʰrad   amr̥taṃ yatra tiṣṭʰati
   śvetaṃ kamaṇḍaluṃ bibʰrad   amr̥taṃ yatra tiṣṭʰati /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    etad atyadbʰutaṃ dr̥ṣṭvā   dānavānāṃ samuttʰitaḥ
   etad atyadbʰutaṃ dr̥ṣṭvā   dānavānāṃ samuttʰitaḥ /
Halfverse: c    amr̥tārtʰe mahān nādo   mamedam iti jalpatām
   amr̥ta_artʰe mahān nādo   mama_idam iti jalpatām /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    tato nārāyaṇo māyām   āstʰito mohinīṃ prabʰuḥ
   tato nārāyaṇo māyām   āstʰito mohinīṃ prabʰuḥ /
Halfverse: c    strī rūpam adbʰutaṃ kr̥tvā   dānavān abʰisaṃśritaḥ
   strī rūpam adbʰutaṃ kr̥tvā   dānavān abʰisaṃśritaḥ /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    tatas tad amr̥taṃ tasyai   dadus te mūḍʰacetasaḥ
   tatas tad amr̥taṃ tasyai   dadus te mūḍʰa-cetasaḥ /
Halfverse: c    striyai dānava daiteyāḥ   sarve tadgatamānasāḥ
   striyai dānava daiteyāḥ   sarve tad-gata-mānasāḥ /40/ (E)40



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.